โครงการเลี้ยงแพะพันธุ์แบล็ค เบงกอล จ.เชียงราย

แพะเป็นสัตว์ที่เลี้ยงและดูแลง่าย สามารถกินอาหารได้หลากหลายไม่ว่าจะเป็นหญ้า ไม้พุ่ม ไม้เลื้อย วัชพืชในเรือกสวนไร่นา วัสดุเศษเหลือจากการเกษตร ทำให้มีต้นทุนค่าอาหารต่ำ อีกทั้งเป็นสัตว์ที่ทนทานและสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมต่างๆ ได้เป็นอย่างดี ทำให้แพะสามารถเจริญเติบโตและขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว อีกทั้งมีช่องทางในการจำหน่ายหลากหลาย เช่น การเลี้ยงเพื่อการขยายพันธุ์ การจำหน่ายเป็นพ่อแม่พันธุ์ และการจำหน่ายเนื้อหรือหนัง เป็นต้น

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จึงได้พระราชทานพระราชดำริให้มูลนิธิชัยพัฒนา ร่วมกับมูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ดำเนินการเลี้ยงและขยายพันธุ์แพะพันธุ์แบล็คเบงกอล เพื่อเป็นประโยชน์แก่ราษฎร เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2553 โดยรัฐบาลประเทศบังกลาเทศได้น้อมเกล้าฯ ถวายแพะพันธุ์แบล็คเบงกอลจำนวน 3 ตัว ในปี 2553 โดยเป็นเพศผู้ 1 ตัว เพศเมีย 2 ตัว และได้ถูกนำมาเลี้ยงในโครงการฯ

แพะพันธุ์แบล็คเบงกอล เป็นแพะที่มีขนาดเล็กสูงประมาณ 40-60 ซม. มีขนสั้นดำหรือสีน้ำตาลเข้ม เป็นเงา ใบหูมีขนาดเล็กตั้งชี้ไปข้างหน้า ขนสั้น ละเอียดนุ่ม โตเต็มวัยจะมีความสูงที่หัวไหล่ประมาณ 40 - 46 เซนติเมตร น้ำหนักตัวผู้ 15 กิโลกรัม ตัวเมีย 12 กิโลกรัม ลักษณะไม่เหมือนแพะสายพันธุ์อื่นตรงที่ทั้งตัวผู้และตัวเมียมีเคราและเขา จุดเด่นของแพะสายพันธุ์นี้ คือมีความสมบูรณ์พันธุ์สูง เจริญเติบโตเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็วมาก ตั้งท้องเพียง 150 วัน เมื่อตกลูกมักจะออกแฝด 2 ถึง 4 ตัว สามารถผสมพันธุ์ได้ทั้งปี ให้ลูกครั้งแรกเมื่ออายุ 15-16 เดือน มีลูกเฉลี่ยครอกละ 2 ตัว จุดเด่นของแพะแบล็คเบงกอล คือ เนื้อมีคุณภาพดี รสชาติดี หนังมีคุณภาพ ราคาแพง จึงเลี้ยงเพื่อผลิตเนื้อและหนังเป็นหลัก แต่ก็มีข้อด้อยคือ ให้น้ำนมค่อนข้างน้อย

ต่อมา เมื่อคราวเสด็จพระราชดำเนินประเทศปากีสถานในปี 2555 ทางการประเทศปากีสถานได้ถวายแพะพันธุ์บาร์บารี จำนวน 1 คู่ เป็นเพศเมีย 1 ตัว เพศผู้ 1 ตัว ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานให้เลี้ยงไว้ในโครงการแห่งนี้เช่นเดียวกัน

แพะพันธุ์บาบาร์รี เป็นแพะกึ่งเนื้อกึ่งนม มีขนสั้น ส่วนมากสีขาวมีจุดด่างสีน้ำตาล รูปร่างเพรียว หัวเล็ก คอยาวเรียว ขาตรง ในการเลี้ยงนี้ ได้เกิดปัญหาไม่สามารถขยายพันธุ์ได้ จึงมีพระราชกระแสให้กรมปศุสัตว์เข้าไปดำเนินการทดสอบการขยายพันธุ์แพะบาร์บารี ในขณะเดียวกัน ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ผลิตลูกผสมแพะขึ้น เพื่อให้แพะมีความแข็งแรง ใช้ประโยชน์ได้ดีทั้งเนื้อและน้ำนม และสามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดี โดยได้นำแพะพันธุ์ซาเนน และลูกผสมซาเนนพื้นเมือง มาผลิตลูกผสมสามสายพันธุ์ สำหรับพระราชทานแก่เกษตรกร และหน่วยงานต่าง ๆ นำไปเลี้ยงและขยายพันธุ์ต่อไป

ปัจจุบัน โครงการฯ มีแพะสายพันธุ์ต่างๆ ประกอบด้วย พันธุ์แบล็คเบงกอล พันธุ์ซาเนน พันธุ์ซาเนนพื้นเมือง แพะลูกผสมสองสายพันธุ์แบล็คเบงกอล-ซาเนน แพะลูกผสมสามสายพันธุ์แบล็คเบงกอล-ซาเนน-ซาเนนพื้นเมือง แพะพันธุ์บาร์บารี และลูกผสมพันธุ์บาร์บารี - ซาเนน

ที่ตั้ง : หมู่ 6 ตำบลแม่ฟ้าหลวง อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

โทรศัพท์ : 053-733222